یادگیری سیاستی در سیاستهای توسعه فناوری و نوآوری ایران (مطالعه قوانین برنامه سوم، چهارم و پنجم توسعه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 استادیار، دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبائی

3 سازماناستادیار، دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبائی

4 دانشیار دانشکده حسابداری و مدیریت دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

مقاله حاضر با هدف بررسی یادگیری سیاستی و سازوکار‌های آن در عمده‌ترین تلاش‌های سیاست‌گذاری فناوری و نوآوری ایران، بر برنامه‌های توسعه به عنوان مهم‌ترین سیاست‌های توسعه‌ای میان مدت کشور تمرکز نموده است. با بررسی 5 برنامه‌ توسعه اخیر، برنامه‌های سوم تا پنجم توسعه که دارای نگاهی منسجم‌تر و یکپارچه در قالب یک فصل مجزا به توسعه فناوری و نوآوری هستند به عنوان سه قانون منتخب مورد مطالعه قرار گرفت. پس از بررسی و تحلیل محتوای اسناد سیاستی و مصاحبه با 18 نفر از بازیگران اصلی این فرآیند، 16 مقوله محوری در توسعه فناوری و نوآوری استخراج گردید. سهم غالب یادگیری سیاستی در این 16 مقوله به یادگیری سیاسی و فنی به ترتیب با 8 و 7 تکرار اختصاص یافته است. این سهم بالای یادگیری سیاسی به عنوان نازل‌ترین نوع یادگیری، نشان از بلوغ پایین یادگیری در بدنه سیاست‌گذاری فناوری و نوآوری کشور است. یادگیری فنی و مفهومی (با 7 و 5 وقوع) نشان از تلاش‌های نسبتاً موفق سیاستی است که عموماً بازیگران سیاستی سطح پایین و میانی درصدد بهبود و استمرار روند موفقیت‌های گذشته هستند نتایج این پژوهش می‌تواند در شناخت دقیق‌تر فضای سیاستی توسعه فناوری و نوآوری در دو دهه گذشته و تجارب آتی مفید باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Policy Learning in Iran's Technology and Innovation Development (The Study of Third, Fourth and Fifth Development Plan regulations)

نویسندگان [English]

  • Kiarash Fartash 1
  • Mehdi Elyasi 2
  • Seyyed Soroush Ghazinoori 3
  • Seyyed Habibollah Tabatabeian 4
1 Allameh Tabatabaei University,Tehran,Iran
2 Assistant Professor, faculty of accounting and management, Allameh Tabatabaei University
3 Assistant Professor, faculty of accounting and management, Allameh Tabatabaei University
4 Associate Professor, faculty of accounting and management, Allameh Tabatabaei University
چکیده [English]

Over the time, policy change and learning play a significant role in national decision making and improving transparency of policy situations. On this basis, current paper has concentrated on Iran's national development plans, as the major national mid-term developmental policies, to investigate policy learning and its mechanisms in the most crucial policy attempts to develop technology and innovation (T&I). Analyzing five past development plans led to selection of third to fifth plans, which have more coherent and integrated approach to T&I development by including a dedicated section in this regard, as suitable case studies for this paper. After content analysis of relevant policy documents in addition to conducting eighteen interviews with key policy actors of development planning process related to T&I articles, sixteen major policy issues were extracted in which direct implications are apparent in at least two investigated plans. Dominant share of policy learning belongs to political and technical learning with eight and seven frequencies respectively. Dominancy of political learning, as the most irrelevant type of policy learning, reflects low maturity of learning in T&I policy actors in Iran. Furthermore, this indicates superficial commitment of high level politicians to the most fundamental T&I policy objectives, which haven't fulfilled yet without any sign of sufficient attempts to meet defined objectives. Technical and conceptual learning (with seven and five occurrences) refer to relatively successful policy endeavours that are being tried to be improved or continued, usually by low and mid-level policy actors. Two key cases of identified social learning unveil effective role of public media and policy experts to widen and strengthen the discourse on innovation and knowledge-based development. Resulted social learning has brought mentioned discourse to the attention and commitments of high level politicians. Our findings contribute to more detailed recognition of Iran's T&I policy environment in the past two decades as well as decision making in near future.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Policy learning
  • Learning
  • National development plan
  • Technology and Innovation Development Policies

مراجع

Argote, L., 2012. Organizational learning: Creating, retaining and transferring knowledge. Springer Science & Business Media.
Bennett, C. J. & Howlett, M., 1992. The lessons of learning: Reconciling theories of policy learning and policy change. Policy Sciences, 25(3), pp. 275-294.
Bernal, J. D., 1939. The Social Function of Science. London: George Routledge & Sons LTD.
Biegelbauer, P., 2016. How different forms of policy learning influence each other: case studies from Austrian innovation policy-making. Policy Studies, 37(2), pp. 129-146.
Borrás, S. & Edquist, C., 2013. The choice of innovation policy instruments. Technological forecasting and social change, 80(8), pp. 1513-1522.
Bush, V., 1945. Science, the endless frontier: A report to the president on a program for postwar scientific research,  National Science Foundation.
Creswell, J. W., 2014. Research design: Qualitative, quantitative and mixed methods approaches. 4th ed. SAGE.
Dolowitz, D. & Marsh, D., 1996. Who Learns What from Whom: A Review of the Policy Transfer Literature. Political Studies, 44(2), pp. 343-573.
Dolowitz, D. & Marsh, D., 2000. Learning from Abroad: The Role of Policy Transfer in Contemporary Policy Making. Governance, 13(1), pp. 5-23
Dunlop, C. M. & Radaelli, C. M., 2013. Systematizing policy learning: From monolith to dimensions. Political Studies, Volume (61), pp. 599-619
Etheredge, L. S., 1985. Can Governments Learn? American Foreign Policy and Central American Revolutions. New York: Pergamon Press.
Eyestone, R., 1977. Confusion, diffusion and innovation. American Political Science Review, Volume (71), pp. 441-7.
Freeman, C., 1987. Technology policy and economic performance: lessons from Japan. Pinter Pub Ltd.
Freeman, R., 2006. Learning in public policy. In: M. Moran, M. Rein & R. E. Goodin, eds. Oxford handbook of public policy. Oxford: Oxford University Press.
Grin, J. & Loeber, A., 2007. Theories of policy learning: Agency, structure and change. In: F. Fischer, G. J. Miller & M. S. Sidney, eds. Handbook of public policy analysis: Theory, politics and methods. Boca Raton, FL: CRC Press.
Hall, P. A., 1993. Policy Paradigms, Social Learning and the State: The Case of Economic Policymaking in Britain. Comparative Politics, 25(3), p. 275–96.
Heclo, H., 1974. Modern Social Politics in Britain and Sweden. New Haven CT: Yale University Press.
Kim, L., 1997. Imitation to innovation: The dynamics of Korea’s technological learning. Harvard Business Press.
Levy, J. S., 1994. Learning and Foreign Policy: Sweeping the Conceptual Minefield. International Organization, 48(2), pp. 279-312.
Lieu, J., 2013. Influences of policy learning, transfer, and post transfer learning in the development of China’s wind power policies, Doctoral dissertation, University of Sussex.
Majone,, G. & Wildavsky, A., 1979. Implementation as evolution. In: J. L. Pressman & A. Wildavsky, eds. Implementatron. Berkeley: University of California Press, pp. 177- 194.
May, P. J., 1992. Policy Learning and Failure. Journal of Public Policy, 12(4), pp. 331-354.
McCann, E. & Ward, K., 2013. A multi-disciplinary approach to policy transfer research: geographies, assemblages, mobilities and mutations. Policy Studies, 34(1), pp. 2-18.
Meseguer, C., 2008. Learning, Policy-Making and Market Reforms. Cambridge: Cambridge University Press.
Murrall-Smith, S., 2012. Policy learning and the development of renewable energy policy in the United Kingdom, Doctoral dissertation, University of Plymouth.
Rietig, K. & Perkins, R., 2017. Does learning matter for policy outcomes? The case of integrating climate finance into the EU budget. Journal of European Public Policy, pp. 1-19.
Rose, R., 1991. What Is Lesson-Drawing?. Journal of Public Policy, 11(1), pp. 3-30.
Sabatier, P. A., 1988. An advocacy Coalition Framework of Policy Change and the Role of Policy-Oriented Learning Therein. Policy Sciences, Volume (21), pp. 129-68.
Sabatier, P. A. & Jenkins-Smith, H. C., 1999. The Advocacy Coalition Framework: an assessment. In: P. A. Sabatier, ed. In Theories of the Policy Process. Boulder, Colo: Westview.
Schneider, A. & Ingram, H., 1988. Systematically Pinching Ideas: A Comparative Approach to Policy Design. Journal of Public Policy, 8(1), pp. 61-80.
Tuchman, B. W., 1984. The March of Folly: From Troy to Vietnam. New York: Knopf .
Wieczorek, A. J. & Hekkert, M. P., 2012. Systemic instruments for systemic innovation problems: A framework for policy makers and innovation scholars. Science and Public Policy, 39(1), pp. 74-87.
حبیب زاده، ط.، 1393. بررسی سیاست‌گذاری فناوری در آیینه اسناد و قوانین ایران: آیا با تورم اسناد کلی‌گو و اجرا نشده روبرو هستیم؟ http://drhabibzadeh.com/pages-106.html[Accessed 20 1 1396].
سالدانا، ج.، 1395. راهنمای کدگذاری برای پژوهشگران کیفی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
فراستخواه، م.، 1395. روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی: با تأکید بر نظریه‌ی بر پایه گراندد تئوری، تهران: انتشارات آگاه.
فرتاش، ک.، 1393. تجزیه و تحلیل قوانین علم و فناوری و سیاست‌های کلان برنامه چهارم و پنجم توسعه با دیدگاه نظام ملی نوآوری.
قاضی نوری، س س.، 1393. طرح تدوین احکام پیشنهادی برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور در حوزه پژوهش و فناوری، به سفارش مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، انتشار به صورت محدود.
قاضی نوری، س س.،  کاظمی، ح.،  روشنی، س.،  ردائی، نیلوفر.، 1394. بررسی اهداف و ابزارهای سیاستی در اسناد مرتبط با علم و فناوری، فصلنامه سیاست علم و فناوری، شماره 3، پاییز، صص 71-86 .
گودرزی، م.، 1393. آسیب شناسی مواد قانونی مرتبط با علم و فناوری در برنامه‌های توسعه 5 ساله کشور و ارائه رئوس مفاد پیشنهادی برنامه ششم توسعه در این حوزه، به سفارش پژوهشکده مطالعات فناوری، انتشار به صورت محدود، با همکاری جلیل غریبی و حسین رضا علیزاده.
گودرزی، م.،  علیزاده، ح ر.،  غریبی، ج.،  1393. آسیب‌شناسی سیاست‌های علم و فناوری در ایران: تحلیلی بر برنامه‌های پنج ساله توسعه، فصلنامه توسعه مدیریت فناوری، شماره 2، پاییز، صص 137-161.
نوروززاده، ر.،  شفیع زاده، ح.،  روحانی، شادی.، 1392. ارزیابی و تحلیل بخش علم و فناوری: قانون برنامه پنجم توسعه از منظر  اسناد بالادستی، فصلنامه راهبرد، شماره 66، بهار، صص 285-314.
ین، ر.، 1393. ورد پژوهی در تحقیقات اجتماعی. چاپ اول تهران: نشر نی.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 27 فروردین 1396
  • تاریخ بازنگری: 16 بهمن 1396
  • تاریخ پذیرش: 21 آذر 1396

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار